انتخاب رشته؛ اول پول یا علاقه؟
جواب سادهای ندارد! اگه کوتاهمدت را در نظر بگیریم پول در اولویت قرار می گیرد اگه به درازمدت فکر کنیم مثلاً ۱۰ یا ۱۵ سال دیگه فرض کنید به پول رسیده اید، در آن زمان به چه چیز فکر میکنید؟ بازهم به پول؟ نه مطمئناً آن وقت دوست دارید علاقه هایتان را دنبال کنید! چون نمی خواهید بقیه عمر و وقتتان را صرف کاری کنید که دوست ندارید. بعضی افراد به خاطر پول با زنان کارمند ازدواج کردند و بعد از رسیدن به پول و خونه و ماشین … حالا باید از آن ها پرسید که راضی هستند یا اگر به گذشته برگردند دوباره همین کار را می کنند. نیاز انسان فقط پول نیست، در ابتدای زندگی شاید باشد اما بعد نیازهای دیگری سراغ افراد می آید.
البته فقط دنبال علاقه رفتن هم کافی نیست، باید بتوان نیاز جامعه را هم تشخیص داد و به آن فکر کرد. اگه فردا علاقه ای که شما دارید بدرد جامعه نخورد و جامعه نیازی به آن نداشته باشد نمی توانید از آن پول در آورید.
باید بتوان بین علاقه، نیاز جامعه و پول تعادل برقرار کرد و به درازمدت هم فکر کرد. بعضی اوقات نیز علاقه بعد از انتخاب می آید.
شاید بهترین جواب این باشد که هم پول و هم علاقه؛ قرار نیست بین این دو گزینه ما یکی را انتخاب کنیم. در زندگی هم به پول نیازمندیم و هم بایستی کارمان را دوست داشته باشیم.
از طرف دیگر دانش آموزان متاسفانه بدون این که شناخت کافی از خودشان، توانایی هایشان، علایق شان و محدودیت هایشان داشته باشند و از همه مهم تر بدون اینکه هدف واضح و روشنی برای خودشان در آینده ترسیم کرده باشند دست به انتخاب می زنند.
تا زمانی که هنوز دانش آموزان بدون در نظرگرفتن شرایط و روحیات درونی شان و بیشتر بر اساس شرایط بیرونی تصمیم می گیرند، نباید انتظار داشت که دانش آموزان در امر تحصیل موفقیت های مطلوبی به دست آورند.
انتخابهای مهم زندگی:
انتخاب دوست
انتخاب رشته تحصیلی
انتخاب شغل
انتخاب همسر
برای یک انتخاب درست به چند عامل زیر نیاز هست:
۱- خودشناسی؛ ابتدا خودتان را شناخته باشید، استعدادها، تواناییها و نقاط ضعف خودتان رو بشناسید. بدانید از زندگی چه می خواهید که البته کار بسیار سختی است، بعضی افراد حتی تا آخر عمر هم نمی دانند از زندگی شان چه می خواهند!
خودت را بشناس ؛ چگونه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
بامطالعه کردن درزمینهٔ های مختلف،
تجربه کردن فعالیتهای مختلف،
نوشتن نقاط قوت و ضعف خود،
نظرسنجی از خانواده، دوستان و معلمین.
اشتباهات خطرناک در انتخاب رشته : مقایسه کردن، جَوگیر شدن «جو زدگی» در انتخاب رشته مسئله خطرناکی است
مثلاً هرکسی که معدل بالایی کسب میکند، لزوماً نباید «تجربی یا ریاضی» بخواند. شاید این رشته اصولاً با ذات و جوهره داوطلب همخوان نباشد. ولی شرایط طوری دیکته میشود که باوجود نبود هیچ نوع علاقه و کششی، فرد در انتخاب رشته ناخواسته بهسوی رشته تجربی یا ریاضی کشیده میشود. شاید چون فکر میکند رتبه خوبی کسب کرده، این حق اوست که از این امتیاز استفاده کند و در این رشته بهصرف اینکه یکرشته «تاپ و باکلاس!» تلقی میشود، برخلاف میل قلبی ادامه تحصیل دهد.
در رابطه با رشتههایی که به آنها علاقهمندید نیز بهقدر کافی تحقیق کنید شغل آینده باید بهگونهای باشد که از انجام دادن آن لذت ببرید شاید طی تجربیاتی، تصور منفی یا مثبت و خوشایندی از یکرشته تحصیلی به دست آوردهایم. لذا باید با کمک و مشورت گرفتن از دیگران و جمعآوری اطلاعات، مطمئن شویم که تصور مثبت یا منفی ما واقعی یا کاذب است درنهایت، ضمن احتراز از هرگونه جو گیر شدن (که در بحبوحه انتخاب رشته نیز بسیار همهگیر میشود) و اجتناب از عناوین و القاب، از انتخاب رشتههای کلیشهای بر حذر باشید و سعی کنید با توجه به تواناییهای شناختی و علمی، مهارتها و ویژگیهای شخصیتیتان رشتهای را که با نوع علائق شما همخوانی دارد انتخاب کنید. از سویی، با نگاهی به جلو سعی کنید حتیالامکان با معیارهای امروز، انتخاب رشته نکنید و ضمن مشورت با مشاوران خبره، وضعیت آینده شغلی رشتههای موردنظر را نیز پیشبینی کنید؛ چراکه بههرحال رشتهها نیز فرازوفرود دارند و چهبسا رشتههایی که در حال حاضر در «بورس» هستند، در آینده وضعیت متفاوتی داشته باشند.
اهمیت انتخاب رشته دقیق و مطالعه شده، کمترین عواقب، کمترین ندامت و بیشترین کارایی را برای شخص داوطلب در وهله نخست و نظام آموزشی، خانواده و جامعه در درجه بعد به همراه دارد.
رشتههایی را که انتخاب میکنید، حتماً موردمطالعه و بررسی قرار دهید، زیرا انتخاب رشته انتخاب زندگی است.
هیچگاه نگذارید دیگران برای آینده شما تصمیم بگیرند.
این مرحله، “حساس” است زیرا در طی آن فرد دانشآموز باید میزان “علاقه و توانایی” خود برای ورود در رشتههای مختلف را بهدرستی و دقت بسنجد و تصمیمی منطبق بر واقعیات و متناسب با توانایی و علاقه خود بگیرد. در نظر داشتن علاقه صرف، بدون توجه به میزان توانایی و استعداد، میتواند دانشآموز را در انتخاب مسیر آینده تحصیلی و حتی کاریاش با مشکل مواجه سازد.
اگر انتخاب مناسبی داشته باشید، باید :
به رفتن سرِکار علاقهمند باشید.
از کاری که میکنید، انرژی بگیرید.
نسبت به آینده خوشبین باشید.
اگر هیچ مشکل مالی نداشته باشید، بازهم آن را انجام دهید.
اگر به گذشته برگردید، بازهم آن را انجام دهید.
۲- هدفت را بشناس؛ موفقیت و زندگی بهتر را برای خودتان تعریف کنید؛هدف ما در آینده، رفتار امروز ما را تعریف می کند. شاید هدفی که ما انتخاب می کنیم هیچ نیازی به تحصیلات دانشگاهی و یا حتی دبیرستانی نداشته باشد. وقتی هدف واضح و روشنی برای خود در آینده مشخص نکرده ایم، چگونه می توانیم تشخیص دهیم که انتخاب و تصمیم امروزمان صحیح بوده است یا خیر؟
برای اطلاعات بیشتر در مورد هدف گزاری به مقاله هدف گزاری آگاهانه و آینده نگر مراجعه کنید.
۳- گزینه هایت را بشناس و اطلاعات کافی در مورد آنها جمع آوری کن: این که بدانیم در مجموع چه انتخاب هایی داریم و با آگاهی کامل دست به انتخاب بزنیم. در مورد رشته ها به هر طریق ممکن اطلاعات کسب کنیم. کتابهایشان را مطالعه و بررسی کنیم تا بتوانیم میزان علاقه مندی مان را به مطالب آنها بسنجیم.
الف) شاخه نظری: ریاضی – تجربی- انسانی
ب ) شاخه کاردانش: صنعت-خدمات-کشاورزی
ج ) شاخه فنی و حرفهای: صنعت-خدمات-کشاورزی
۴- نیازسنجی کن: با نگاهی به آینده و مطالعه در این زمینه بتوانیم پیش بینی کنیم نیاز جامعه در آینده چه خواهد بود وکدام رشته ها و مشاغل در آینده می توانند خدمات بیشتری را به افراد بیشتری ارائه کنند.
۵- مشورت کن: با دانش آموزانی که این رشته را انتخاب کرده اند و مشغول به تحصیل هستند صحبت کنیم. با افرادی که از این رشته فارغ التحصیل شده اند و یا در دانشگاه ها مشغول به تحصیل هستند مشورت کنیم. با مشاور مدرسه صحبت کنیم.بعد از این موارد اگر باز هم نتوانستید درست و محکم تصمیم بگیرید بهتر است با یه متخصص مشورت کنید.
انتخاب کردن و تصمیم گرفتن همیشه و در هر زمینه ای کار سختی است. اگه دقت نکنید و سرسری بگیرید عواقب بدی را باید متحمل شوید.
۶- انتخاب کن.
۷- توکل کن: در پایان بعد از همه این بررسی ها و بعد از این که انتخاب کردی ، خودت را به یک منبع قوی و بی پایان وصل کن، حرکت کن، تلاش کن و نتیجه را به خدا واگذار کن.
منابعی که در این زمینه می تواند به شما عزیزان کمک کند :
۱- کتاب تصمیم گیری نوشته راس جی ترجمه غلامرضا صالحی معوا
۲- کتاب کشف توانمندی ها نوشته مارکوس باکینگهام ترجمه عبدالرضا رضایی نژاد
۳- کتاب شغل مناسب شما نوشته پاول تیگر ترجمه مهدی قراچه داغی